Front dug 450 kilometara

01.09.2018. god.

Saveznička protivofanziva počela je 12. septembra 1916. godine. Srpske trupe su probile bugarski front zaplenivši pri tome sedam poljskih baterija i velike količine druge ratne opreme

Na molbu saveznika, srbska vojska je, ubrzo po pristizanju sa Krfa u Solun, izašla na front i stupila u borbu, mada joj još nisu bili isporučeni kompletna oprema i naoružanje. Naime, reorganizacija srpske vojske završena je 26. aprila 1916. godine. Od ljudstva ranijih 13 pešadijskih divizija obrazovano je šest novih divizija pređašnjeg naziva. Prema novoj formaciji, srbska vojska je imala tri armije sa po dve pešadijske divizije, pa je sastav srpske vojske bio ovakav:

Prva armija (Moravska i Vardarska divizija), komandant pukovnik Miloš Vasić; Druga armija (Šumadijska i Timočka divizija), komandant vojvoda Stepa Stepanović; Treća armija (Drinska i Dunavska divizija), komandant general Pavle Jurišić Šturm.

Osim toga, pod vrhovnom komandom zadržani su Konjička divizija i samostalne jedinice izvan armijskog sastava.

Ukupno je bilo 147.000 ljudi, od kojih je u boračkim jedinicama bilo 124.000 vojnika i starešina.

Prevoz srpske vojske s Krfa u Solun, morskim putem, počeo je 12. aprila i uglavnom je završen do kraja maja. U isto vreme stigle su u Solun i jedinice koje su bile na oporavku u Tunisu. Zahvaljujući odlično organizovanoj zaštiti od strane savezničkih ratnih brodova, nijedan brod koji je prevozio srpsku vojsku nije potopljen.

Po dolasku u Solun, sve srpske trupe su koncentrisane u severozapadnom delu poluostrva Halkidiki. U logorima na Halkidikiju jedinice su primale novo oružje, upoznavale se s novom borbenom tehnikom i izvodile vežbe.

Tokom jula i avgusta u Solunu su se iskrcale jedna italijanska divizija i dve ruske brigade jačine jedne divizije.

GENERAL Petar Bojović je još u Skadru zamenio na položaju načelnika Štaba Vrhovne komande, obolelog vojvodu Radomira Putnika, koji je molio da bude razrešen dužnosti i upućen na lečenje.

Iz Skadra je otišao na lečenje u Francusku i vojvoda Živojin Mišić, dotadašnji komandant Prve armije.

Strategijski razvoj savezničkih snaga na Solunskom frontu vršen je postepeno u maju i junu. Francusko-engleske trupe zaposele su istočni i srednji deo fronta - od Orfanskog zaliva na istoku pa sve do Kožufa. Srbskoj vojsci dodeljen je zapadni deo fronta, koji se protezao grebenom Moglenskih planina od Kožufa do Prespanskog jezera na zapadu. Glavnina srpske vojske je zaposela svoj deo fronta, koji se većim delom protezao graničnim planinskim grebenom nadmorske visine oko 2.000 metara, u drugoj polovini jula. Po izlasku srpske vojske na Solunski front, koji se protezao od Orfanskog zaliva do Ohridskog jezera, u dužini 450 kilometara, savezničke snage su imale 369.700 vojnika spremnih za borbu (127.000 Francuza, 124.000 Srba, 119.000 Engleza).

Na suprotnoj strani fronta, bugarske i nemačke snage od oko 11 divizija bile su grupisane u pograničnoj zoni sa grupom armija Makenzena (bugarska 1. i nemačka 11. armija) na delu fronta od Ohrida do Belasice, a bugarska 2. armija od Belasice do Belomorskog primorja. Bugarsko-nemačke snage brojale su oko 350.000 vojnika.

Početak savezničke ofanzive, čije je težište trebalo da bude u dolini Vardara, predviđen je za 20. avgust. Međutim, obaveštena o tim planovima i odluci Rumunije da stupi u rat, bugarska vojska je 17. avgusta 1916. izvršila preventivan napad sa oba krila svog fronta: levim (2. armija) protiv britanskih snaga u dolini Strume, i desnim (1. armija) iz rejona Bitolja protiv srbskog levog krila, s ciljem da slome ofanzivnu snagu Antantine solunske vojske pre nego što počnu operacije na rumunskom frontu. Bugarska vojska je preduzela ofanzivu s velikom energijom. Bugarska 2. armija je relativno brzo odbacila britanske snage na zapadnu obalu Strume i već 24. avgusta izbila na morsku obalu kod Kavale. Grčka vojska nije pružila otpor ulasku bugarske vojske na njenu teritoriju, pa se front na toj strani ubrzo stabilizovao, a bugarska vrhovna komanda je mogla deo snaga da prebaci na bitoljski front, gde su imali težište ofanzive.

Bugarska ofanziva na srbskom delu fronta, s težištem na pravcu Bitolj-Ostrovo, u početku je takođe obećavala uspeh. Napadajući znatno nadmoćnijim snagama na levo krilo srpske 3. armije, bugarska 1. armija je potisnula Dobrovoljački odred od Lerina ka Kosturu, a levo krilo Dunavske divizije ka Ostrovskom jezeru, s težnjom da se probije u Solunsku ravnicu i dovede u pitanje bezbednost srbskih armija u planini.

Srbska Vrhovna komanda je uočila nameru neprijatelja, pa je hitno uputila Vardarsku diviziju iz svoje rezerve i 1. timočku brigadu iz 2. armije na ugroženi pravac. Žilavim otporom Dunavske divizije i brzom pomoći pristiglih pojačanja, bugarske snage su zaustavljene na liniji: Gorničevo - Malka Nidže - Čeganska planina. Bugari su danonoćno napadali na tu liniju sve do 27. avgusta, ali nisu uspeli da probiju srbski front. U tim borbama srbska vojska je pretrpela velike gubitke, i to 907 poginulih, 3.270 ranjenih i 730 nestalih.

Najviše gubitaka imala je Dunavska divizija, koja je u danonoćnim borbama izdržala glavni teret napada bugarske Prve armije. Na taj način, oni su u toku desetodnevne ofanzive zauzeli samo onu teritoriju koju su osmatrali izviđački i osiguravajući delovi srpske vojske, ali se njihova ofanziva ugasila čim su naišli na organizovanu odbranu srpske vojske. Vrhovne komande Nemačke i Bugarske očekivale su mnogo više, jer nisu pretpostavljale da će tek obnovljena srbska vojska pružiti toliki otpor.

Pošto se zbog ugroženosti oba krila širokog Solunskog fronta nije moglo pristupiti realizovanju prvobitnog operacijskog plana generala Saraja, na sastanku savezničkih komandanata u Solunu usvojen je nov plan prema kome je predviđena defanziva na Strumi, demonstrativna ofanziva u dolini Vardara i protivofanziva na levom krilu, gde se nalazila srbska vojska. U tom cilju, front srpske vojske je znatno skraćen: 1. armija je prebačena sa desnog na levo krilo, gde je zaposela zapadni deo fronta 3. armije.

U to vreme za komandanta 1. armije ponovo je došao vojvoda Živojin Mišić, dok je pukovnik Miloš Vasić postavljen za komandanta 3. armije, koja je između 1. i 2. armije obrazovala centar srbskog rasporeda. Na levom krilu srpske vojske obrazovana je jaka manevarska grupa (dve francuske divizije i jedna ruska brigada). Za izvršenje protivofanzive određene su srbska 1. i 3. armija, koje su imale zadatak da nadiru pravcem Gorničevo-Bitolj, i francusko-ruska grupa pod komandom generala Kordonijea, koja je imala zadatak da nastupa pravcem Lerin-Boneli-Bitolj i da, natkriljavanjem bugarskog desnog krila, olakša frontalni napad srbskih armija.

Saveznička protivofanziva počela je 12. septembra. Posle oštrih trodnevnih borbi, srpske trupe su probile bugarski front kod Gorničeva i odbacile neprijatelja preko reke Brod, zaplenivši pri tome sedam poljskih baterija i velike količine druge ratne opreme.

USPEH SRPSKE VOJSKE

VELIKI uspeh srpske vojske nije bio iskorišćen zbog sporosti francusko-ruske grupe divizija, koja je dosta zaostajala, tako da su se Srbi, kojima je usled toga stalno bio ugrožen levi bok, morali zaustaviti ispred snažne planinske grede Sovička kosa - Starkov grob - Kajmakčalan, na kojoj su Bugari uspeli da ponovo stabilizuju svoj front, jer su tu već imali pripremljene položaje.

Izvor
/ vostok.rs

Povezane teme
Srbkija

Komentara (0) Ostavite Vaš komentar Objavite novost

PREDHODNA NOVOST

SLEDEĆA NOVOST

NOVOSTI IZ RUBRIKE

Rusija pobeđuje i zahteva pravdu za Srbe – Kršljanin

Uprkos ogromnoj vojnoj pomoći čitavog Zapada, već je svima jasno da je pobeda Rusije na ukrajinskom frontu neminovna i da će uslediti uskoro. I upravo je to i vreme...

RT: Timofej Bordačev: Zapad mrzi Srbiju skoro koliko i Rusiju, a evo zašto

EU i SAD guše Srbiju jer veruju da je previše slična Rusiji

Slobodan 2024.

Toksikološki institut u Bonu je u uzorcima sa autopsije otkrio tragove leka droperidol, teškog neuroleptika koji može da izazove infarkt, a koji Miloševiću nikada nije bio propisan. Istragu o...

Korumpirana demokratija, novi naci-fašizam i nametanje mira

Serija režiranih ratova koju je nametnula zapadna oligarhija, a koja kulminira sada sukobom sa Rusijom, samo je očajnički i uzaludni pokušaj da se očuva kriminalna i nepravedna svetska dominacija...

Građanski rat 2.0: Šta stoji iza najnovije eskalacije između Vašingtona i Teksasa?

Svađa oko američke granične krize postala je test da li država može da prkosi saveznoj vladi kako bi se zaštitila

Operacija „Iskra“: Ruski „Koridor života“

Navršilo se tačno 81 godina od završetka velike napadne operacije Crvene armije koja je imala za cilj da probije opsadu Lenjingrada, čijem stanovništvu je usled teškog bombardovanja i permanentne...

Ostale novosti iz rubrike »